İşsizlik Sigortası Nedir?
İşsizlik sigortası, uygun nitelikleri taşıyan çalışanlara nakit para yardımı sağlayan ortak bir eyalet-federal yardım programıdır. Her eyalet, federal yasalar tarafından belirlenen yönergeleri takip ederken, kendi uygunluk kriterleri ve para yardım miktarları dahil olmak üzere kendi işsizlik sigortası programını yönetir. Çoğu eyaletteki temel işsizlik sigortası programı, işsiz kalan çalışanlara 26 haftaya kadar ve önceki ücretlerinin yaklaşık yarısını alabilecekleri imkanı sağlar.
Genel olarak, işsizlik sigortasından kimler yararlanabilir?
Federal İşsizlik Vergisi Yasası’nda belirlenen temel gereklilikler uyarınca, yabancı uyruklular genellikle çalışma izinleri varsa düzenli işsizlik sigortası ödeneği almaya hak kazanırlar (hem nitelikli iş yaptıkları ve hem de yardım başvurusu yaptıkları ve aldıkları zamanlarda). Her eyalet işsizlik sigortası programına federal kurallardan daha az haklar tanıyan kurallar koyabilir.
Genel olarak, bireyler aşağıdaki durumlarda düzenli işsizlik sigortası ödeneği almaya hak kazanırlar:
- Kendi kusurları olmaksızın işsiz kalanlar. Çoğu durumda, bu, bireyin işten çıkarılma, iş yerinde daralma veya mevcut iş hacminin küçülmesi nedeniyle işinden ayrılması gerektirdiği durumları kapsar.
- İş ve maaş yeterliliğini karşılayanlar. Birey, “temel dönem” olarak adlandırılan belirli bir süre içinde belli bir maaş kazanmış olmalı veya eyaletinin öngörmüş olduğu çalışılan süreyi tamamlamış olmalıdır.
- Ek eyalet kurallarını karşılayanlar. Her eyalet kendi işsizlik sigortası ödenekleri için uygunluk yönergelerini belirlediğinden, yabancı uyruklular için çalıştığı eyalete özgü uygunluk şartlarının değerlendirilmesi önemlidir. Her eyaletin programı ile ilgili detaylar farklıdır. Bunun için ekteki linke bakınız. https://www.careeronestop.org/LocalHelp/UnemploymentBenefits/find-unemployment-benefits.aspx
Göçmen müvekkilim işsizlik sigortasından yararlanabilirmi?
Bu durum değişkenlik arz etmektedir. Her eyalet, işsizlik sigortasını ve işsizlik kavramını farklı ele aldığından, birisinin işsiz olduğu ve işsizlik tazminatı almaya uygun olduğu konusu eyaletler arasında farklılık göstermektedir. Örneğin Illinois gibi bazı eyaletler, işsizlik sigortasını kalıcı ikamet izni olan çalışanlar için ya da bazı kanunlar altında yasa dışı bir şekilde ABD’de kalıcı olanlar için değerlendirmektedir.
Ayrıca, işsizlik sigortasına hak kazanabilmek için, bazı eyaletler işsiz bireyin çalışabildiğini, işe hazır olduğunu ve aktif olarak iş aradığını belirleyebilmesini zorunlu kılmaktadır. Örneğin Arizona’da, işsizlik sigortası ödeneği talep eden kişiler çalışabileceklerini, işe hazır olduklarını ve aktif olarak iş aradıklarını belirtmelidir. Arizona Ekonomik Güvenlik Departmanı, “çalışmaya hazır” birini “kısıtlama olmaksızın teklif edildiğinde tam zamanlı işi kabul etmeye hazır ve istekli olması” olarak tanımlar. California’da da, başvuru sahipleri “çalışmaya hazır”, “işi derhal kabul etmeye hazır ve istekli” ve “aktif olarak iş arıyor” olmalıdır. Bu nedenle, eyaletlerin işsizlik sigortası uygunluk şartlarına bağlı olarak, avukatlar, bireyin işsiz oldukları zaman “çalışmaya hazır” olarak kabul edilip edilmeyeceklerini belirlemek için bireyin temeldeki göçmenlik durumunu ve ilgili eyaletin geçerli içtihatlarını değerlendirmelidir.
H-1B veya L-1 statüsüne sahip yabancı çalışanlar, yalnızca tek bir işveren için ABD’de çalışma yetkisine sahiptir. Bu nedenle, bu işverenle olan işlerini kaybederlerse, bazı eyaletlerde genel olarak içtihatlar çerçevesinde işsizlik sigortası alamazlar çünkü işsiz oldukları zaman “çalışabilecek ve çalışmaya hazır” olarak sayılmazlar. H-1B ve diğer bazı göçmen olmayan çalışanlar işverenleri değiştirme esnekliğine sahip olsalarda, federal yasalar yeni işverenin çalışanın çalışabilmesi için yeni bir vize dilekçesi vermesini gerektirir (ve bazı vize kategorileri için önce dilekçenin onaylanması gerekir). Bu nedenle, eğer göçmen olmayan bir çalışan işini kaybetmişse ve yeni bir işveren tarafından yeni bir vize dilekçesi yoksa “çalışamaz ve çalışmaya hazır” olarak değerlendirilemez ve işsizlik sigortası ödeneği almaya hak kazanamaz.
Öte yandan, bazı yabancı çalışanlar örneğin H-1B çalışanlarının H-4 eşleri, statü değişikliğine başvuranlar, DACA programı kapsamında çalışanlar (çocuk olarak ülkeye kaçak olarak girdikten sonra 2 yıl çalışma izni alan bireyler), TPS (geçici koruma kapsamında) alarak çalışanlar, iltica yoluyla gelenler gibi yöntemlerle ABD’de çalışanlar genellikle sınırsız bir istihdam belgesine sahiptir. Bu nedenle genellikle bu kişiler mevcut işverenleri dışındaki başka bir işveren için “çalışmaya hazır” sayılırlar. Aynı durum yasal daimi sakinler için de geçerlidir, çünkü bu kişiler herhangi bir işveren için çalışma yetkisine sahiptirler; bu nedenle, eğer işlerini kayberlerse, genellikle başka bir işveren için “çalışmaya hazır durumdadırlar” ve işsizlik sigortasına hak kazanırlar.
Belgelendirilmemiş işçiler (kaçak çalışanlar), ücretlerinin kazanıldığı belirlenen süre boyunca yetkili oldukları için işsizlik sigortasından faydalanamazlar ve ABD’de yasal olarak çalışma izinleri olmadığı için “çalışmaya hazır olduklarını” gösteremezler.
Diğer güncel haberler için: https://amerikavatandas.com, https://tr-tr.facebook.com/musluhukuk/ ve https://www.instagram.com/muslulawfirm/ adreslerini ziyaret edebilirsiniz.